زیست فناوری
به نحوه تولید واکسن و دارو فکر کرده اید؟ یا اینکه درختانی داشته باشیم که سرعت رشد آنها خیلی زیاد باشد و برای تولید کاغذ مجبور به قطع درختان جنگل نشویم؟
با توجه به جمعیت رو به رشد جهان، در اواسط قرن حاضر جمعیت جهان به دو برابر خود می رسد. باید ضمن صرفه جویی در استفاده از منابع موجود مثل انرژی، محصولات کشاورزی، دامی و دریایی محیطی را برای افزایش آنها ایجاد کرد.
«زیست فناوری» یا همان «بیوتکنولوژی» علمی است که به استفاده بهینه از منابع طبیعت به وسیله مطالعه دقیق جهان می پردازد، به طوری که سلامت موجودات زنده، زمین و انسان ها تامین می شود.
برای رسیدن به این هدف از موجودات ریز میکروسکوپی، گیاهان، جانوران و محصولات مشتق شده از آنها استفاده می شود.
زیست فناوری در ایران سابقه تاریخی دارد به طوری که دانشمندانی چون شیخ بهاءالدین محمدبن حسین عاملی معروف به «شیخ بهایی» در دوره صفویه در طراحی حمام از این فناوری استفاده کرده است. در طرح شیخ بهایی به وسیله یک شعله شمع، حمام را گرم می کردند.
زیست فناوری با موجودات زنده سر و کار دارد و به دنبال تغییر خصوصیات در مواد زنده می باشد پس شناخت سلول به عنوان کوچک ترین عضو یک موجود زنده ضروری است. باکتری ها موجوداتی تک سلولی اند که این تک سلول تمام عملکردهای آنها مثل تغذیه، دفع مواد زائد و تولید مثل را بر عهده دارد. بدن انسان از 50تا75 تریلیون سلول تشکیل شده است.
ژن ها مشخص کننده صفات موجود زنده اند که بخشی از شاخه های دی ان ای می باشند. دی ان ای درون هسته سلول قرار دارد و از پیچیده شدن آنها به هم کروموزوم تشکیل می شود. در نتیجه برای تغییر خصوصیات یک موجود زنده لازم است که ژن درون هسته سلول تغییر کند که از این اصل (دستکاری ژن ها) در زیست فناوری استفاده می شود.
با توجه به اینکه جمعیت جهان هرروز رو به افزایش است، پس به غذای بیشتر، محیط زیست سالم تر و امکانات افزون تر نیاز است. زیست فناوری به عنوان یکی از راه حل های موجود در شاخه های مختلف علوم زیستی استفاده می شود.
بعضی کاربردهای زیست فناوری:
- کشاورزی
- داروسازی
- محیط زیست
- صنایع غذایی و دریا
- پزشکی (ژن درمانی)
زیست فناوری و انرژی پاک
رو به اتمام بودن سوختهای فسیلی مثل نفت و بنزین و...، گران بودن و ضررهای ناشی از استفادۀ آنها مثل آلودگی محیطزیست، باعث شده انسانها به استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر سوختزیستی )انرژی پاک( روی آورند. » سوخت زیستی« از موجودات زنده و سوختوساز محصوالت فرعی )مواد زائد آلی یا موادغذایی( تولید میشود. منابع »زیستتوده« که در شکل صفحۀ بعد نشان داده شده است، سوخت زیستی می باشند. امروزه زیست فناوران از زباله هایی که در شهرها جمع آوری می شود و تهدیدی برای محیط زیست است، الکل تهیه می کنند. این الکل جایگزین مناسبی برای بنزین و سوخت های فسیلی است و در سیستم های حمل و نقل بسیاری از کشورها به کار می رود.
سوخت زیستی به سه دسته کلی بیودیزل، بیواتانول و بیوگاز تقسیم می شود.
زیست فناوری و دریا
بیش از 70 درصد از سطح زمین را آب فرا گرفته است و این آب ها بیش از 80 درصد موجودات زنده را در خود جای داده اند.
با توجه به موضوع فوق، دریا و موجودات زنده درون آن موضوع جالبی برای زیست فناوران هستند، به طوری که از موجودات دریا ترکیبات خاصی مانند داروهای ضدسرطان، آنتی بیوتیک ها، مواد آرایشی، افزودنی های غذایی و ... ساخته می شود.
«زیست فناوری دریایی» یکی از حوزه های در حال رشد در جهان است که با کمک آن، از موجوداتی مانند جلبک و یا باکتری ها برای رسیدن به سه هدف کلی استفاده می شود:
زیست فناوری دریا
ذخیره، حفاظت و مدیریت اکوسیستم های دریایی: پاک سازی لکه های نفتی، تصفیه زباله ها و فاضلاب ها
تولید فراورده های جدی��: آفت کش های زیستی، مواد آرایشی از جلبک های قرمز، داروی ضدسرطان و بیماری قلبی از جلبک، تولید انرژی با استفاده از بیوماس دریایی
شیلات و پرورش آبزیان: بهبود بهداشت و کیفیت محصولات دریایی، تکثیر زیاد و نمو سریع آبزیان دریایی
میتوانید برای دریافت اطل��عات بیشتر جهت اخذ دیپلم کامپیوتر به صفحه دیپلم کامپیوتر مراجعه کنید.