اکوتوریسم و مناطق حفاظت شده
اکوتوریسم و مناطق حفاظت شده
- انواع مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست
- تعرف جامع چهار گانه ( پارک های ملی، پناهگاه های حیات وحش، مناطق شکاری ممنوع، اثر طبیعی ملی)
- محدودیت های ورود به مناطق حفاظت شده
- پیامد های مثبت و منفی استفاده از مناطق چهارگانه
انواع مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست:
مناطق حفاظت شده در چهار دستۀ پارک های ملی، اثر طبیعی ملی، پناهگاه حیات وحش، منطقه حفاظت شده زیر تقسیم بندی می شوند که عبارتند از:
مهم ترین پارک های ملی ایران عبارتند از:
پارک ملی گلستان:
پارک ملی گلستان با حدود 92 هزار هکتار مساحت در 30 کیلومتری شرق شهر گالیکش از تابع شهرستان مینودشت و در 115 کیلومتری غرب بجنورد به عنوان گلو گاه استان گلستان به شمار می رود. پارک ملی گلستان در سال 1977 میلادی به عنوان ذخیره گاه زیست کره انتخاب شده و در شبکه ذخیره گاه های زیست کره جهان به دلیل شرایط و موقیت خاص این گونه مناطق منحصر به فرد به شمار می آید پارک ملی گلستان از قدیمی ترین پارکهای ملی جهان به شمار می رود. گوزن مارال و همچنین کوچک ترین و ظریف ترین گوزن ایران شوکای خجول و گریزپا در این پارک زندگی می کنند.
پارک ملی دریاچه ارومیه:
پارک ملی دریاچه ارومیه با مساحت 56/464 کیلومتر در شمال غرب ایران در بین دو استان آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی واقع شده است. این دریاچه با مساحت 5 هزار و 500 کیلومتر، دارای 120 جزیره بزرگ و کوچک است که این جزایر، به جز جزیره اسلامی در سال 1354 هجری شمسی منطقه حفاظت شده اعلام شد و در سال های بعد پارک ملی تبدیل شد. پارک ملی دریاچه ارومیه، بعد از مرداب انزلی، زیبا ترین زیستگاه طبیعی جانوران است. در این پارک انواع پوشش گیاهی و درختی همچون آویشن، جو وحشی، خوشک، دم اسبی، زنبق، شقایق، و ... وجود دارد.
پارک ملی لار _ تهران
پارک ملی با حدود 2800 هکتار مساحت در دامنه غربی قله دماوند در استان های مازندران و تهران قرار دارد و نمونه ای شاخص از زیستگاه های کوهستانی به شمار می آید.
این پارک از دو اقلیم ارتفاعات فوقانی و مرطوب سرد تشکیل شده است که بارش زیادی را به صورت برف ایجاد می کند. وجود ماهی قزل آلای خال قرمز که از نادر ترین گونه های آبزی جهان می باشد اهمیت این مجموعه را دو چندان کرده است. پوشش گیاهی منطقه از تیپ علفزار مشتمل بر گندمیان پایا و بوته زار ها و پوشش آلپی تشکیل شده است. گیاهان دارویی را می توان از والک، گلپر، چای کوهی، گل گاوزبان، شیرین بیان، کاسنی، آویشن، پیازکف موسیر، باریچه و قارچ در این منطقه نام برد. 159 گونه جانوری در این پارک شناسایی شده اند که برخی از مهم ترین آنها عبارتند از: بز، پازن، قوچ وحشی، پلنگ، سیاه گوش، خرس قهوه ای، گرگ، عقاب طلایی و کرکس.
پارک ملی کویر:
پارک ملی کویر در حدود 50 کیلومتری جنوب شرق تهران و در استان سمنان قرار دارد. پارک در واقع نمایشگاهی از وحوش کمیاب بیابانی و کویری از جمله: بز، پازن، قوچ وحشی، پلنگ ایرانی و جوامع گیاهی متنوع است.
پارک ملی کویر، تنها پارک ملی در ایران است که به گفته سازمان محیط زیست در آن هیچگونه سکونت گاه انسانی، معدنی و پروانه چرای دام وجود ندارد. آثار فرهنگی و تاریخی نظیر کاروان سرای قصر بهرام، آثار حرم خانه عسن الرشید در این پارک وجود دارد.
پارک ملی خجیر:
این منطقه از سال 1310 به صورت شکارگاه تحت کنترل بوده است. این پارک ملی در استان تهران قرار دارد و منطقه ای کوهستانی و تپه ماهوری است. در سال 1371 به عنوان پارک ملی معرفی شد. اقلیم آن نیمه خشک متعدل و مساحت آن 9971 هکتار است. ویژگی مهم این پارک تنوع زیستی بسیار بالای آن است.
مهم ترین آثار طبیعی ملی:
اثر طبیعی ملی خشکه دارای:
این منطقه جنگلی و جلگه ای در استان مازندران قرار دارد و مساحت آن 256 هکتار است و از سال 1354 به عنوان اثر طبیعی ملی شناخته شده است. اقلیم منطقه بسیار مرطوب و متعدل است. خشکه داران از منطق با اهمیت برای لانه سازی و جوجه آوری بسیاری از گونه های پرندگان به شمار می رود.
اثر طبیعی ملی دهلران:
این منطقه با 1403 هکتار مساحت در نزدیکی شهر دهلران استان ایلام قرار داد و به دلیل ویژگی های زمین شناسی و داشتن پدیده های طبیعی کمیاب مانند غاز، خفاش، چشمه آب گرم و چشمه قیر در سال 1355 به عنوان اثر طبیعی ملی شناخته شده.
اثر طبیعی غار رودافشان فیروز کوه:
غار رودافشان در استان تهران و در 117 کیلومتری شهر تهران و 45 کیلومتری شهر فیروز کوه و در مجاورت روستایی به همین نام واقع است. رودخانه دلیجای در ژرفای دره جریان دارد و آب دریاچه های تار و هویر را که حاصل ذوب یخچال های قره داغ است، به رود خانه حبله رود می برد.
نخستین تالار عظیم غر به قطر 80 در 100 متر و بلندای 25 متر بعد از دهانه قرار دارد. چکننده های نیزه ای و گل کلمی در سرتاسر سقف این تالار دیده می شود.
اثر طبیعی گنبد نمکی جاشک، خورموج:
گنبد نمکی جاشک در استان بوشهر واقع است. وسعت کوه نمک به نقشه 3 هزار و 666 هکتاری است. که نمک با دارا بودن چشم انداز های زیبای زمین شناسی، انواع سنگ های مختلف و غار های طبیعی و طبیعت بکر درون آنها، آبشار کوه ها و آویزه های نمکی نه تنها چشم هر بیننده ای را برای تفریح و کوهنوردی به طرف خود جلب کرده بلکه مهم ترین محل مطالعه برای محققان علاقه مند به علم زمین شناسی است.
میتوانید برای دریافت اطلاعات بیشتر جهت اخذ دیپلم گردشگری به صفحه دیپلم گردشگری مراجعه کنید.