صنایع دستی ایران از نگاه گردشگری
بررسی صنایع دستی ایران از دیدگاه گردشگری
- تعاریف و مفاهیم صنایع دستی
- تاریخچه صنایع دستی ایران
- انواع صنایع دستی در مناطق مختلف
تعریف صنایع دستی :
صنایعی است که میتواند حالت کارگاهی و خانگی داشته باشد . همانند صنایع کوچک قابلیت استقرار در شهر و روستا را دارد . بدون نیاز به فناوری پیشرفنه ، بیشتر متکی به تخصص های بومی و سنتی است و قسمت اعظم موارد اولیه مصرفی آن در داخل کشور قابل تهیه می باشد . افزون بر این ، صنایع دستی هر دو ویژگی مصرفی و هنری را داشته ، برخوردار از بینش ، ذوق ، اندیشه و فرهنگ تولید کننده نیز هست و در مجموع آن را (( هنر ــ صنعت )) نامیده اند .
تاریخچه صنایع دستی ایران :
هنر ایران یکی از غنی ترین میراث هنری در تاریخ ایران است و در برگیرنده بسیاری از رشته ها از جمله معماری ، نقاشی ، بافندگی ، سفالگری ، موسیقی ، خوشنویسی و فلز کاری می باشد .
صنایع دستی استان های ایران :
استان آذربایجان شرقی :
آذربایجان شرقی یکی از کانون های صنایع دستی ایران محسوب می شود . در این استان انواع فرش ، قالیچه ، گلیم ، جاجیم ، خورجین ، گلیمچه ، ظروف سفالی و سرامیک ، انواع سبد حصیری و ترکه ای ، پارچه های پشمی و ابریشمی ، سوزن دوزی ، نقره سازی ، قلاب بافی ، حوله و پتو بافی ، مسند ، کفشدوزی ، جواهر سازی و نمد بافی و ... تولید و عرضه می شود . ورنی بافی از صنایع دستی است که فقط زنان عشایر ارسباران و کلیبر به تولید آن میپردازند .
استان آذربایجان غربی :
انواع صنایع دستی و سوغاتی های استان آذزبایجان غربی عبارتند از : فرش ، گلیم ، جاجیم ، انواع صنایع چوبی ، نقاشی روی چرم ، انواع صنایع دستی بافتنی ، حصیر ، سبد و انواع شیرینی و نقل .
استان اردبیل :
صنایع دستی استان اردبیل بسیار متنوع است . انواع دست بافت ها ، فرش ، مسند ، شال ، ورنی ، گلیم ، جاجیم ، پشتی ، قلاب بافی ، خورجین و انواع صنایع دستی فلزی ، چوبی ، مسی ، برنجی ، نقره کاری ، قلمکاری ، خاتم کاری ، و سفالگری و ... نمونه هایی از صنایع دستی شهر ها و روستاها و عشایر استان اردبیل را تشکیل میدهد . انواع شیرینی ، حلوا و عسل اردبیل نیز معروف است .
استان اصفهان :
استان اصفهان مظهر و کانون صنایع دستی ایران است . این صنایع عبارتند از : قالی بافی ، قلم کاری ، میناسازی ، خاتم سازی ، منبت کاری ، قلم زنی ، نقره کاری ، زیورآلات زنانه ، کاشی ، سرامیک که همراه با سوهان و گز ... در شمار سوغاتی های مهم استان اصفهان به شمار می آید .
استان ایلام :
استان ایلام منطقه ای عشایر نشین است و صنایع دستی آن به ویژه گلیم گل برجسته شهرت ملی دارد . از صنایع دستی استان ایلام فرش ، کرک ، ابریشم ، گلیم گل برجسته ، جاجیم ، نمد ، فرنجی ، صنایع چوبی را میتوان نام برد . سوغات های محلی استان عبارتند از : سقز محلی ( صمغ درخت بنه ) ، شیرینی پزی برساق ، شیرینی عسگری ، شیرینی کله کنجی و روغن حیوانی معروف به کرمانشاهی .
استان بوشهر :
انواع صنایع دستی و سوغاتی های استان عبارتند از : قالی ، گبه ، گلیم ، نمد ، گیوه ، زنبیل ، سبد ، جارو ، سفال ، قلیان ، مشک آب ، دولچه ، تور ماهیگیری و
شیرینی مسقطی .
استان تهران :
عمده ترین صنایع دستی استان را قلمزنی روی مس و برنج ، خراطی و سبد بافی ، خاتم کاری ، شیشه گری ، تراش و نقاشی روی شیشه ، زیلو بافی ، نقاشی روی چرم ، قالیبافی ، سفال گری ، حصیرگری ، ورنی بافی ، دست بافی ، چاپ باتیک ، جاجیم و گلیم بافی ، رویه پشتی ، جوال و خورجین ، رنگرزی و ریسندگی تشکیل می دهد .
استان چهارمحال و بختیاری :
انواع صنایع دستی و سوغاتی های استان چهارمهال و بختیاری عبارتند از : قالی معروف چال شتری ، چوخا ، نمد ، گیوه ، خورجین ، گلیم ، سیاه چادر ، جاجیم ، وریس یا طناب ابریشمی ، کلاه های نمدی ، خور ، جل ، پلاس و کمچه دان ــ گز آن نیز معروف است .
استان خراسان رضوی:
معروف ترین سوغات استان خراسان رضوی زعفران است . محصولات صنایع دستی استان خراسان عبارتند از : انواع فرش ، گلیم ، انواع محصولات ابریشمی ، شعر بافی ، نمد ، پشم ریسی ، پیکره های سنگی ، سنگ فیروزه ، کار های دستی سرامیکی و نی بافی می باشد . صنایع دستی عبارتند از : گیوه ، چاروق ، کارهای چوبی و فلزی ، نقاشی بر روی چرم ، انواع مهر و تسبیح و بافته های مربوط به نشانه ها و پرچم های مذهبی .
استان خراسان جنوبی :
صنایع دستی این استان قالیبافی ، پارچه بافی ، سفالگری و سبد بافی می باشد.
استان خوزستان :
صنایع دستی استان خوزستان منسوجات و صنعت حریربافی در گذشته معروف بود . المقدسی جغرافی دان عرب از منسوجات استان یاد کرده است . عبای نازک و ضخیم شوتر و اطراف آن مشهور است . در شادگان نیز عبا بافی رواج دارد . در خوزستان مقنعه و بافت چفیه رواج دارد . همچنین در شوتر ملحفه ( ملافه ) و در دزفول لنگ بافته میشود . قلابدوزی ، جاجیم و گلیم ، حصیر و بوریا ، چادرشب ، ورشوسازی ، چوقابافی است و گبه بافی که بیشتر توسط عشایر بختیاری و عرب بافته می شوند .
میتوانید برای دریافت اطلاعات بیشتر جهت اخذ دیپلم گردشگری به صفحه دیپلم گردشگری مراجعه کنید.