بررسی ویژگی های تاریخی ایران
بررسی ویژگی های تاریخی ایران
تقسیم بندی تمدن های پیش از تاریخ ایران:
- رویداد های مهم و تحولات ایران در دوران آغازین اسلامی (از صدر اسلام تا سلجوقی )
- رویداد های مهم و تحولات ایران در دوران میانه اسلامی ( از حمله مغول تا آغاز صفویه )
- رویداد های مهم و تحولات ایران در دوران متاخر اسلامی ( از صفویه تامعاصر )
تقسیم بندی دوران های تاریخی ایران :
تقسیم بندی دوره های پیش از تاریخ و تاریخی ایران :
- دوران پیش از تاریخ
- دوران ایران باستان
- دران پس از اسلام
- دوران معاصر
دوره های ایران باستان شامل حکومت های زیر می باشد :
- هخامنشیان 330 تا 533 قبل از میلاد
- سلوکیان 330 تا 247 قبل از میلاد
- پارت ها یا اشکانیان 247 قبل از میلاد تا 224 بعد از میلاد
- ساسانیان 224 تا 651 میلادی
دوره های ایران بعد از اسلام شامل حکومت های زیر می باشد:
- امویان و عباسیان
- دوره طاهریان
- صفاریان
- سامانیان
- آل بویه
- غزنویان
- سلجوقیان
- خوارزمشاهیان
- حمله مغول به ایران
- ایلخانیان
- مظفریان
- تیموریان
- ترکمانان
- صفویه
- افشاریه
- زندیه
دوره های معاصر ایران :
- اواخر دوره قاجاریه
- پهلوی
- انقلاب اسلامی
دوران پیش از تاریخ
ایران قبل از تاریخ یا ماقبل تاریخ به زمانی اطلاق میشود که انسان هنوز موفق به اختراع خط ( نوشتار ) نگردیده بود . از حدود 3600 سال ق . م انسان موفق به اختراع خط گردید .
اختراع خط و قدیمی ترین نوشته ها مربوط به سومر ( 3600 ق . م ) در نواحی جنوبی میان وردان و تمدن ایلام در خوزستان است . ایلامیان نخستین مخترعان خط در ایران هستند .
دوره پیش از تاریخ خود به سه دوره تقسیم می شود که عبارتند از :
- پارینه سنگی (عصر حجر قدیم )
- فراپارینه سنگی
- نوسنگی ( عصرحجر جدید )
دوران پارینه سنگی ایران به سه دوره پارینه سنگی قدیم ، میانی ، جدید و یک دوره کوتاه به نام فراپارینه سنگی تقسیم میشود .
پارینه سنگی قدیم ایران فرنگ های مرتبط با دوران پارینه سنگی قدیم ایران شامل فرهنگ ساطور ابزار الدوان و فرهنگ تبر دستی آشولی هستند . کهن ترین شواهد آن دوره که مربوط به فرهنگ الدوان است در اطراف رودخانه کشف رود در شرق مشهد یافت شده است . این شواهد شامل تعدادی ابزار سنگی ساخته شده از کوارتز است که شامل تراشه و ساطور ابزار هستند . طبق نظر کاشفین ، این مجموعه حداقل 000/800 هزار سال قدمت دارد .
دوران پارینه سنگی میانی که فرهنگ ابزار سازی آن موستری گفته میشود ، شواهد بیشتری در غار ها و پناهگاه ها یافت شده است . که اغلب مربوط به زاگرس مرکزی هستند . این دوره از حدود 200 تا 150 هزار سال پیش شروع شده تا حدود 40 هزار سال پیش ادامه داشته است .انسان های نئاندرتال در این دوره در ایران میزیستند .
دوران پارینه سنگی جدید ایران از حدود 40 هزار سال پیش آغاز و تا حدود 18 هزار سال پیش ادامه یافته که مقارن با مهاجرت انسان هوشمند جدیدی به ایران است . آثار این دوره اطراف کرمانشاه ، خرم آباد ، مرودشت و کاشان یافت شده است .
فرهنگ ابزار سازی این دوره تیغین و ریزتیغینه است .
دوره فراپارینه سنگی در غرب زاگرس و شمال البرز به دست آمده که فرهنگ زرزی خوانده می شود .
ـ ساکنین ایران را قبل از رسیدن ایرانیان میتوان زیر عنوان کلی کاسپین که نام دریای خزر به نام آن ها است جمع نموده . کاسپین ها کشاورزی میکردند . این مردم نخستین کشاورزان جهان بودند و کشاورزی از سرزمین آن ها با خاک های رسوبی رودخانه های سند و سیحون و جیحون و دجله و فرات رسیده است . در دوران نوسنگی در برخی نواحی آسیای غربی (خاور میانه ) انسان از مرحله جمع آوری و شکار به مرحله کشت و اهلی کردن برخی جانوران انتقال یافت .
روستا نشینی:
قدیمی ترین آثار سکونت روستایی نشینیان اولیه در غرب زاگرس و شمال خوزستان یافت شده است . برخی از این روستاهای اولیه گنج دره ، سراب و آسیاب در نزدیکی کرمانشاه ، علی کش در دهلران ، گوران در هلیلان و جغابتون در شمال خوزستان است.
قدیمی ترین مدارک اهلی شدن بز در مکان گنج دره کشف رود است که حدود 10 هزار سال قدمت دارد . بین هفت یا هشت هزار سال پیش مراکز روستا نشینی در چند نقطه از ایران ، در منطقه تمدن جیرفت ، در تمدن تپه سیلک نزدیک کاشان ، در اطراف مرو دشت و در فاصله کمی از شورش ــ قدیمی ترین شهر موجود دنیا ــ وجود داشته است .
کهن ترین نشانه های تمدن انسانی ، مربوط به 5000 سال ق . م است که در ایران تمدن شهر سوخته در سیستان ، تمدن ایلام در خوزستان ، تمدن جیرفت در کرمان ، تمدن تپه حصار در دامغان ، تمدن تپه سیلیک در کاشان ، تمدن اورارتو در آذربایجان ، تپه گیان هاوند ، تمدن کاسی ها ( لرستان امروز ) پیدا شده است .
ایران نخستین سزمین است که در آن مردم به استخراج و استعمال فلزات پی برده اند .
قدیمی ترین فلزی که مورد استفاده انسان قرار گرفته مس بوده است .
شهر نشینی :
شهر به مفهوم اخصّ آن از اواخر هزاره چهارم ق . م و مخصوصا هزاره سوم ق . م در ایران موجودیت یافت . شهر شوش یکی از قدیمی ترین ( 4000 هزار سال ق . م ) سکونت گاه های شناخته شده منطقه است .
شهر های مهم ایران در هزاره سوم ق . م عبارتند از : تپه حسنلو و هفتوان تپه در آذربایجان ، تمدن جیرفت ، تپه یحیی و شهداد کرمان ، ملیان فارس ، شهر سوخته زابل.
میتوانید برای دریافت اطلاعات بیشتر جهت اخذ دیپلم گردشگری به صفحه دیپلم گردشگری مراجعه کنید.