بررسی ویژگی های تاریخی ایران

بررسی ویژگی های تاریخی ایران

تقسیم بندی تمدن های پیش از تاریخ ایران:

• رویداد های مهم و تحولات ایران در دوران آغازین اسلامی (از صدر اسلام تا سلجوقی )
• رویداد های مهم و تحولات ایران در دوران میانه اسلامی ( از حمله مغول تا آغاز صفویه )
• رویداد های مهم و تحولات ایران در دوران متاخر اسلامی ( از صفویه تامعاصر )

تقسیم بندی دوران های تاریخی ایران :

تقسیم بندی دوره های پیش از تاریخ و تاریخی ایران :

• دوران پیش از تاریخ
• دوران ایران باستان
• دران پس از اسلام
• دوران معاصر

دوره های ایران باستان شامل حکومت های زیر می باشد :

• هخامنشیان 330 تا 533 قبل از میلاد
• سلوکیان 330 تا 247 قبل از میلاد
• پارت ها یا اشکانیان 247 قبل از میلاد تا 224 بعد از میلاد
• ساسانیان 224 تا 651 میلادی

دوره های ایران بعد از اسلام شامل حکومت های زیر می باشد:

1. امویان و عباسیان
2. دوره طاهریان
3. صفاریان
4.  سامانیان 
5. آل بویه
6. غزنویان
7. سلجوقیان
8. خوارزمشاهیان 
9. حمله مغول به ایران
10. ایلخانیان
11. مظفریان
12. تیموریان
13. ترکمانان
14. صفویه
15. افشاریه
16. زندیه

دوره های معاصر ایران :

• اواخر دوره قاجاریه 
• پهلوی 
• انقلاب اسلامی

 

دوران پیش از تاریخ

ایران قبل از تاریخ یا ماقبل تاریخ به زمانی اطلاق میشود که انسان هنوز موفق به اختراع خط ( نوشتار ) نگردیده بود . از حدود 3600 سال ق . م انسان موفق به اختراع خط گردید .

اختراع خط و قدیمی ترین نوشته ها مربوط به سومر ( 3600 ق . م ) در نواحی جنوبی میان وردان و تمدن ایلام در خوزستان است . ایلامیان نخستین مخترعان خط در ایران هستند .

دوره پیش از تاریخ خود به سه دوره تقسیم می شود که عبارتند از :

• پارینه سنگی (عصر حجر قدیم )
• فراپارینه سنگی
• نوسنگی ( عصرحجر جدید )

دوران پارینه سنگی ایران به سه دوره پارینه سنگی قدیم ، میانی ، جدید و یک دوره کوتاه به نام فراپارینه سنگی تقسیم میشود .

پارینه سنگی قدیم ایران فرنگ های مرتبط با دوران پارینه سنگی قدیم ایران شامل فرهنگ ساطور ابزار الدوان و فرهنگ تبر دستی آشولی هستند . کهن ترین شواهد آن دوره که مربوط به فرهنگ الدوان است در اطراف رودخانه  کشف رود در شرق مشهد یافت شده است . این شواهد شامل تعدادی ابزار سنگی ساخته شده از کوارتز است که شامل تراشه و ساطور ابزار هستند . طبق نظر کاشفین ، این مجموعه حداقل 000/800 هزار سال قدمت دارد .

دوران پارینه سنگی میانی که فرهنگ ابزار سازی آن موستری گفته میشود ، شواهد بیشتری در غار ها و پناهگاه ها یافت شده است . که اغلب مربوط به زاگرس مرکزی هستند . این دوره از حدود 200 تا 150 هزار سال پیش شروع شده تا حدود 40 هزار سال پیش ادامه داشته است .انسان های نئاندرتال در این دوره در ایران میزیستند .

دوران پارینه سنگی جدید ایران از حدود 40 هزار سال پیش آغاز و تا حدود 18 هزار سال پیش ادامه یافته که مقارن با مهاجرت انسان هوشمند جدیدی به ایران است . آثار این دوره اطراف کرمانشاه ، خرم آباد ، مرودشت و کاشان یافت شده است .

فرهنگ ابزار سازی این دوره تیغین و ریزتیغینه است .

دوره فراپارینه سنگی در غرب زاگرس و شمال البرز به دست آمده که فرهنگ زرزی خوانده می شود .

ـ ساکنین ایران را قبل از رسیدن ایرانیان میتوان زیر عنوان کلی کاسپین که نام دریای خزر به نام آن ها است جمع نموده . کاسپین ها کشاورزی میکردند . این مردم نخستین کشاورزان جهان بودند و کشاورزی از سرزمین آن ها با خاک های رسوبی رودخانه های سند و سیحون و جیحون و دجله و فرات رسیده است . در دوران نوسنگی در برخی نواحی آسیای غربی (خاور میانه ) انسان از مرحله جمع آوری و شکار به مرحله کشت و اهلی کردن برخی جانوران انتقال یافت .

روستا نشینی:

قدیمی ترین آثار سکونت روستایی نشینیان اولیه در غرب زاگرس و شمال خوزستان یافت شده است . برخی از این روستاهای اولیه گنج دره ، سراب و آسیاب در نزدیکی کرمانشاه ، علی کش در دهلران ، گوران در هلیلان و جغابتون در شمال خوزستان است.

قدیمی ترین مدارک اهلی شدن بز در مکان گنج دره کشف رود است که حدود 10 هزار سال قدمت دارد . بین هفت یا هشت هزار سال پیش مراکز روستا نشینی در چند نقطه از ایران ، در منطقه تمدن جیرفت ، در تمدن تپه سیلک نزدیک کاشان ، در اطراف مرو دشت و در فاصله کمی از شورش ــ قدیمی ترین شهر موجود دنیا ــ وجود داشته است .

کهن ترین نشانه های تمدن انسانی ، مربوط به 5000 سال ق . م است  که در ایران تمدن شهر سوخته در سیستان ، تمدن ایلام  در خوزستان ، تمدن جیرفت در کرمان ، تمدن تپه حصار در دامغان ، تمدن تپه سیلیک در کاشان ، تمدن اورارتو در آذربایجان ، تپه  گیان هاوند ، تمدن کاسی ها ( لرستان امروز ) پیدا شده است .

ایران نخستین سزمین است که در آن مردم به استخراج و استعمال فلزات پی برده اند .

قدیمی ترین فلزی که مورد استفاده انسان قرار گرفته مس بوده است .

شهر نشینی :

شهر به مفهوم اخصّ آن از اواخر هزاره چهارم ق . م و مخصوصا هزاره سوم ق . م در ایران موجودیت یافت . شهر شوش یکی از قدیمی ترین ( 4000 هزار سال ق . م ) سکونت گاه های شناخته شده منطقه است .

شهر های مهم ایران در هزاره سوم ق . م عبارتند از : تپه حسنلو و هفتوان تپه در آذربایجان ، تمدن جیرفت ، تپه یحیی و شهداد کرمان ، ملیان فارس ، شهر سوخته زابل.

میتوانید برای دریافت اطلاعات بیشتر جهت اخذ دیپلم گردشگری به صفحه دیپلم گردشگری مراجعه کنید.