در قسمت هاى مختلف قطعات بتنى، آرماتور را به شكل هاى مختلف فرم داده، داخل قالب قرار مى دهند. سپس بتن آماده را كه از قبل تهيه شده است داخل قالب ريخته تا آرماتورها به طور كامل در آن دفن شوند. تنها خصوصيتى كه موجب مى شود بتن و فولاد بايكديگر نيروها را تحمل كنند؛ خاصيت چسبندگى بين آن دو مى باشد. در اين قسمت به شرح مختصرى درباره آرماتورگذارى و قوانين حاكم بر آن پرداخته خواهد شد.
فرم هاى رايج ميلگرد مصرفي
ميلگرد طولي (راستا) و عرضى : براى افزايش مقاومت كششي بتن به كار برده مى شود
ميلگرد اُدكا: براى تحمل لنگرهاى مثبت و منفى دو تكيه گاه هاى تير تير يكسره و براى تحمل نيروى برشى كاربرد دارد
خاموت (تنگ): براى جلوگيرى از بيرون زدگى آرماتورهاى طولى در اثر كمانش و تحمل نيروهاى برشى و گسترش ترك استفاده مي شود
ركابى: براى امتداد نگاه داشتن آرماتورهاى طولى يا عمودى در بتن ريزى ديوارهاى بتنى كاربرد دارد.
سنجاقك: براى تقويت مقاومت برشي خاموت ها و اتصال كامل بين ميلگردهاى طولى و خاموت كاربرد دارد.
خرك: براى نگهداري (مونتاژ) و حفظ فاصله بين دو شبكه ميلگرد در فونداسيون ها و بتن ريزي هاي كف استفاده مي گردد.
وصله ميلگردها چنان چه نياز به افزايش طول ميلگرد باشد، از وصله كردن و اضافه نمودن ميلگردى ديگر، به ميلگرد اصلى، امكان پذير است. روش هاى متداول براى وصله ميلگردها عبارت اند از:
- وصله هاى پوششى
- وصله هاى اتكائى
- وصله هاى جوشى
- وصله هاى مكانيكى
وصله هاى پوششى: وصله پوششي با قرار دادن دو ميلگرد در مجاورت يكديگر در يك طول مشخص انجام مي گيرد. طولي كه دو ميلگرد بايد در مجاورت هم قرار داده شوند، به نام خوانده مي شود. « طول پوشش » و يا ،« طول وصله »
وصله هاى اتكائى: كه با بر روي هم قرار دادن دو انتهاي ميلگردهاي فشاري عملي می گردد.
وصله هاى جوشى: كه با جوش دادن دو ميلگرد به يكديگر انجام مي شود؛ بايد به يكي از روش هاي زير انجام شود.
- اتصال سر به سر (نوك به نوك) مستقيم
- اتصال سر به سر (نوك به نوك) غير مستقيم
- اتصال پوششي جوش شده
وصله هاى مكانيكى: كه با به كارگيري وسايل مكانيكي خاص حاصل مي شود
فاصله ميلگردها
فاصله آزاد دو ميلگرد موازى نبايد از هيچ يك از مقادير زير كم تر باشد:
قطر ميلگرد بزرگتر 25 ميلى متر 1/33 برابر قطر اسمى بزرگ ترين سنگدانه بتن (Cover) پوشش بتن روى ميلگردها حداقل فاصله بين رويه ميلگردها، اعم از طولي يا عرضي تا نزديك ترين سطح آزاد بتن را پوشش بتن مي گويند. پوشش بتن، حفاظت فولاد را در مقابل عوامل طبيعى، اكسيده شدن و پوشش بتن تأثير مواد شيميائى و همچنين حريق، به عهده دارد. مقدار اين پوشش در آئين نامه بتن مسلح هر كشورى فرق مى كند. ضخامت پوشش بتني روي ميلگردها بر حسب وضعيت محيطي،كيفيت بتن و نوع قطعه مورد نظر نبايد از مقادير مندرج در جدول زير كم تر باشد.
ضخامت پوشش بتن روى ميلگردها نبايد كم تر از مقادير زير انتخاب شود:
قطر ميلگردها
بزرگترين اندازه اسمى سنگ دانه ها تا 32 ميلى متر و يا 5 ميلى متر بيش تر از بزرگ ترين
فاصله نگهدار
اندازه اسمى سنگدانه بيش تر از 32 ميلى متر
خم كردن ميلگردها
كليه ميلگردها بايد با رعايت مقررات تعيين شده در آئين نامه و به صورت سرد خم شود. خم كردن ميلگرد بايد حتى المقدور به طور مكانيكى به وسيله ماشين مجهز به فلكه خم كن و با يك عبور در سرعت ثابت انجام پذيرد. طورى كه قسمت خم شده داراى شعاع و انحناى ثابتى باشد.
فرم خم هاى استاندارد:
- خم نيم دايره ( 180 درجه)
- خم گونيا ( 90 درجه)
- خم چنگك ( 135 درجه)